کار در ارتفاع 

طبق مقررات ، دستورالعمل های ایمنی و آیین نامه حفاظت و بهداشت کار ، انجام کار یا فعالیتی که موقعیت انجام آن در ارتفاع بیش از ۱۲۰سانتیمتر (۱٫۲۰) نسبت به سطح مبنا انجام گیرد، عملیات کار در ارتفاع محسوب می شود و ضروری است که در این قبیل فعالیت ها اقدامات لازم جهت پیشگیری و حفاظت از سقوط در نظر گرفته شود .

انواع سقوط :

اشکال مختلفی از افتادن افراد وجود دارد که قابل شمارش نیست. در میان سقوط از بلندی یا زمین خوردن باید به مواردی اشاره کرد که عبارتند از سقوط کارگران ساختمانی ، افتادن از نردبان با طول زیاد و بدون حفاظ ،نردبان خراب و شکسته، داربست نامناسب و غیر ایمن ، سقوط در سیلوها، افتادن از راه پله ها،پله و نرده معیوب که بخوبی نگهداری و تعمیر نشده باشد، سقوط یا افتادن از کنار پله های بدون نرده محافظ، سقوط از سکوها یا جایگاههای کاری بدون حفاظ، سقوط به واسطه طبقات یا سطوح لغزنده ، حفره  یا گودال پوشانده نشده روی کف ، سقف شکننده ، نورگیرهای شکننده و کثیف در سقف ها، تصادم با اشیاء ، تراکم و انباشتگی کالا و وسایل کارخانه در راهروهای شلوغ و تنگ، چیدمان نامناسب ، بد چیدن کالاها، ریخت و پاش و بی نظمی در محل های کار و فعالیت  ،نمونه هایی از افتادن اشیاء در حال سقوط و آسیب های ناشی از آن را از انواع سقوط میتوان برشمرد که همگی بطور مستقیم و یا حتی بطور غیر مستقیم در حوادث ، حوادث سقوط از ارتفاع و شدت آسیب ناشی از آن میتواند ارتباط داشته باشند.

افراد در معرض خطر:

گروه اول :در بعضی مکانها احتمال بوجود آمدن تصادم ناشی از سقوط بسیار بالا است.خطرناکترین صنایع و مشاغل وابسته در این زمینه عبارتند از صنایع معدنی، سنگ بری، ساختمان سازی، مهندسی راه و ساختمان، گاهی کارگران روی قطعات دائماً جابجا میشوند و احتمال سقوط نیز وجود دارد که اگر طناب های ایمنی همراه نداشته باشند ممکن است با از دست دادن جای پا به پایین سقوط کنند.

گروه دوم:شاغلین تعمیر و نگهداری، تغییرات ساختمانی، تغییرات دکوراسیون، پاکسازی ، تمیز نمودن نورگیرها، پنجره ها، نصب دودکشها ، عملیات خراب کردن ساختمان و یا کار مهندسی ساختمان  و از این قبیل موارد.

پیشگیری از سقوط :

• آموزش تخصصی دوره های کار در ارتفاع و کنترل سقوط
• وسایل حفاظت فردی در هرجایی به راحتی در دسترس بوده و مورد استفاده قرارگیرند
• تهیه وسایل مناسب، حصاربندی کافی ، مناسب و محکم و در بعضی از مواقع وسایل محافظت کننده شخصی ضروری است
• مجبور نمودن و الزام کارگران به استفاده از وسایل ایمنی مناسب در مقابل سقوط ( به کارهای و نوع انجام آن توجه کنید، گاهی در هنگام کار روی نردبانها یا داربست یک شوک الکتریکی ضعیف که آسیب جدی نیز بهمراه نداشته باشد ،باعث برهم خوردن تعادل کارگر شده و میتواندآسیب جدی به فرد وارد کند) .
• کف زمین باید در شرایط خوبی نگهداری شود از وجود گودال، فرو رفتگی، سطوح نامنظم، ناهموار، ضایعات روغن، مواد لغزنده بر روی کف باید جلوگیری شود.و در جاهایی که امکان لغزیدن، زمین خوردن وجود دارد، لازم است نوارهای غیر لغزنده روی زمین قرارداده شود.
• راه پله ها همگی نیاز به دستگیره دارند و هیچ طرف آنها نباید باز و یا بدون دستگیره باشد.
• نصب نوارهای غیر لغزنده بر روی پله ها در پیشگیری از سقوط بسیار مفید است.
• مکانهایی که کف به مواد لغزنده آغشته میشود هر چند وقت یکبار و در فواصل مناسب و به هنگام تمیز شوند.

کارگرانی که در سیلوها بر روی مواد قابل حرکت کار می کنند باید به هارنس و لوازم حفاظت فردی مناسب مجهز باشند تا در صورت حرکت مواد از لغزیدن، افتادن و فرو رفتن آنها جلوگیری شود

روشهای ایمن انجام کار در ارتفاع :

الف: سامانه محدود کننده :

 سامانه ای است که از قرارگیری فرد در وضعیت سقوط جلوگیری می کند و به دو شکل عمومی نظیر نرده حفاظتی، و فردی شامل نقطه اتصال، لنیارد و کمربند حمایل ( هارنس) مورد استفاده قرار می گیرد

ب: سامانه متوقف کننده ::

سامانه است که با استفاده از تجهیزات مناسب ، در صورت انجام سقوط با جذب انرژی ناشی از سقوط باعث کاهش صدمات و جراحات وارده به عامل کار در ارتفاع کار می گردد . که به دو شکل فردی شامل کمربند حمایل بند کامل بدن( هارنس)، طناب ایمنی و نظایر آنها و عمومی مانند تورایمنی مورد استفاده قرار می گیرد .

ج: دسترسی با طناب:

این روش نیز شامل دو سامانه ایمن مجزا می باشد: یکی بعنوان طناب دسترسی و دیگری تحت عنوان طناب پشتیبان عمل می نماید که شامل کمربند حمایل بند کامل بدن ( هارنس) همراه با وسایل دیگری برای صعود و فرود به جایگاه کار و یا از آن و نیز موقعیت استقرار مناسب استفاده می شود.

کارکنان موظفند برای رعایت ایمنی در صورت کار در ارتفاع بیش از ۱٫۲ متر نسبت به سطح مبنا، پیش بینی های ایمنی لازم ( با استفاده از سامانه های انجام کار در ارتفاع متناسب با نوع کار)انجام، فراهم و تامین شود.

هنگام کار در ارتفاع ، فرد مستقر در جایگاه کار باید متناسب با نوع کار مجهز به وسایل حفاظت فردی از قبیل لباس کار، هارنس، کلاه و کفش ایمنی، و سایر لوازم حفاظت فردی گردد.